Informator dla nowych mieszkańców Gdyni (1)

Skrócony opis projektu

Projekt zakłada opracowanie informatora dla nowych mieszkańców Gdyni, zawierającego m.in. informacje na temat realiów codziennego życia w Gdyni, sposobów zorganizowania lokalnej społeczności, zasad korzystania z instytucji publicznych oraz możliwości skorzystania ze wsparcia. Projekt skierowany jest głównie do cudzoziemców, ale skorzystać z niego mogą również migranci wewnętrzni osiedlający się w Gdyni. Informator zostanie przygotowany w sposób partycypacyjny – z udziałem potencjalnych odbiorców oraz przedstawicieli instytucji pracujących z osobami z doświadczeniem migracji. Zostanie on udostępniony w formie elektronicznej i w razie potrzeb w wersji drukowanej.

Charakter projektu

Ogólnomiejski

Typ projektu

Projekt duży

kategorie projektu

komunikacja i organizacja ruchu, kultura, edukacja, zdrowie i polityka społeczna, inna

Lokalizacja projektu - Opis lokalizacji

Numery i obręby działek

Własność działek

Szczegółowy opis projektu

Projekt zakłada opracowanie informatora dla nowych mieszkańców Gdyni, zawierającego m.in. informacje na temat realiów codziennego życia w Gdyni, sposobów zorganizowania lokalnej społeczności, zasad korzystania z instytucji publicznych oraz możliwości skorzystania ze wsparcia. Projekt skierowany jest głównie do cudzoziemców, ale skorzystać z niego mogą również migranci wewnętrzni osiedlający się w Gdyni.

Celem działania jest zwiększenie poziomu wiedzy nowych mieszkańców o mieście, jego funkcjonowaniu, instytucjach i zasadach działania, a co za tym idzie – zwiększenie poziomu ich zakorzenienia w społeczności lokalnej oraz aktywności obywatelskiej i poczucia współodpowiedzialności za miasto.

W Gdyni mieszka (czasowo lub na stałe) coraz więcej obcokrajowców. Ten trend będzie prawdopodobnie narastać – ze względu na rozwój miasta oraz atrakcyjność Pomorza dla ludności napływowej, liczba nowych mieszkańców cały czas będzie się zwiększać. Już teraz obserwujemy, że każdego roku do województwa pomorskiego napływa coraz więcej obcokrajowców – zgodnie z danymi Wojewody Pomorskiego w samym 2020 r. jest to już ponad 23 tys. osób, zaś rok wcześniej – nieco ponad 20 tys. Należy pamiętać, że statystyki te uwzględniają tylko osoby o uregulowanym statusie prawnym, w związku z czym mogą być niekompletne i nie uwzględniać pewnych grup. Nie uwzględniają również osób, które przeprowadziły się do województwa pomorskiego w latach poprzedzających – szacujemy, że liczba osób korzystających z informatora będzie większa aniżeli liczba zarejestrowanych w danym roku obcokrajowców.
W związku z tym niezbędne staje się podjęcie działań mających na celu zaproszenie tej grupy do udziału w rozwoju gdyńskiej społeczności, zachęcenie jej do aktywności i wsparcie procesu zakorzeniania się w społeczności lokalnej. Jest to szczególnie ważne w grupie imigrantów, którzy nie znają polskiego kontekstu i zdobywają dopiero kompetencje kulturowe i społeczne niezbędne do jego zrozumienia.
Informacje te dostępne są na stronach miejskich jednostek, jednak ich znalezienie wymaga dużego zaangażowania, zwłaszcza w przypadku osób nieznających języka polskiego. Konieczne staje się zapewnienie dostępu do rzetelnej informacji w jednym miejscu i w języku znanym większości gdyńskich imigrantów – co najmniej języku angielskim i rosyjskim. Ponad połowę migrantów wymienionych w powyższych statystykach z 2020 r. stanowią osoby z Ukrainy (12 397), Białorusi (1 805) i Rosji (1 065), stąd konieczność zapewnienia informacji w języku ukraińskim i rosyjskim (pamiętajmy, że nie wszystkie osoby z Ukrainy posługują się językiem ukraińskim).
Pozostała część to osoby z Niemiec i pozostałych krajów świata, co sprawia, że konieczne staje się udostępnienie informacji również w języku angielskim, znanym dużej części imigrantów. Warto również zaznaczyć, iż udostępnienie informatora w języku polskim będzie pomocne dla migrantów wewnętrznych, przeprowadzających się do Gdyni z innych polskich gmin, a także dla obecnych mieszkańców Gdyni, dla których zebranie wszystkich informacji w jednym miejscu również może być sporym ułatwieniem.

Dostęp do informacji zwiększa poczucie bezpieczeństwa nowych mieszkańców i ułatwia korzystanie z możliwości jakie daje miasto. Zwiększa również chęć i kompetencje do tego, aby samodzielnie szukać sposobów realizacji swoich potrzeb i aspiracji. Łatwość zdobycia informacji zwiększa szanse migrantów na szybsze odnalezienie się w nowej sytuacji i zintegrowanie ze społecznością lokalną. Sprawi, że migrantom będzie dużo łatwiej korzystać z dostępnych w mieście rozwiązań, narzędzi i instytucji, gdyż będą mieli lepsze rozeznanie w tym, jakie możliwości Gdynia stwarza dla swoich mieszkańców.

Realizacja projektu składa się z kilku etapów:
1. ETAP PRZYGOTOWAWCZY
Etap przygotowawczy obejmuje analizę potrzeb potencjalnych użytkowników. Należy pamiętać, że migranci to bardzo szeroka grupa, w związku z czym w różnych kategoriach mogą pojawić się inne potrzeby. Do przeprowadzenia analizy potrzeb warto zaprosić:
- re-emigrantów (zwłaszcza tych, którzy powrócili do Polski z dziećmi urodzonymi i wychowanymi poza Polską);
- rodziców z dziećmi;
- studentów zagranicznych;
- osoby, które przeprowadziły się do Polski same, jednak z zamiarem pozostania tutaj (i – jeśli pozostawili za granicą rodzinę – chęcią jej sprowadzenia do Polski);
- wolontariuszy zagranicznych wyrażających chęć pozostania w Polsce;
- migrantów wewnętrznych – zarówno studentów, jak i osoby pracujące.
Analiza potrzeb może być realizowana w formie wywiadów indywidualnych lub grupowych, a także warsztatów z udziałem wyżej wymienionych grup. Dla potrzeb budżetowych zakładamy zaangażowanie dwóch badaczy oraz realizację badań w formie wywiadów grupowych lub warsztatów z udziałem 6 grup respondentów wymienionych powyżej. Liczebność każdej z grup to od 8 do 12 osób. Jednocześnie ostateczną liczebność grupy respondentów pozostawiamy do ustalenia przez osoby realizujące projekt, w zależności od obranej metodologii i liczby grup objętych badaniem. Spotkania mogłyby się odbywać w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym Gdynia.
Migranci biorący udział w badaniu mogą zostać zrekrutowani np. poprzez informacje o naborze udostępnione w mediach społecznościowych, ale również poprzez kontakt z instytucjami, których odbiorcami są obcokrajowcy, takimi jak: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Miejska Biblioteka Publiczna w Gdyni, Muzeum Emigracji w Gdyni czy Powiatowy Urząd Pracy.
2. OPRACOWANIE INFORMATORA
Drugim etapem tworzenia informatora jest zaproszenie migrantów do wspólnego wypracowywania rozwiązań na podstawie przeprowadzonej analizy potrzeb. Na tym etapie powinien nastąpić wybór zagadnień, które mają znaleźć się w informatorze. Uczestnicy mogą zaproponować, które z problemów są wg nich najbardziej palące lub uniwersalne oraz sformułować pytania dotyczące funkcjonowania tych obszarów. Do tego etapu warto również zaprosić instytucje takie jak Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Muzeum Emigracji, Miejska Biblioteka Publiczna w Gdyni, Powiatowy Urząd Pracy. Są to instytucje na co dzień stykające się z tą grupą odbiorców, w związku z czym mogą wspomóc grupę w zadawaniu pytań i proponowaniu rozwiązań. Dobrym pomysłem byłoby również zaproszenie gdyńskich uczelni wyższych, organizacji pozarządowych pracujących ze społecznością wielokulturową (w Gdyni – Centrum Współpracy Młodzieży, w Gdańsku – Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek) oraz firm zatrudniających obcokrajowców.
Przykładowe informacje, które mogłyby znaleźć się w informatorze:
- Informacje o Gdyni wraz z mapą;
- Informacje o korzystaniu z komunikacji miejskiej;
- Informacje nt. możliwości skorzystania z lekcji języka polskiego oraz innych działań skierowanych do społeczności z doświadczeniem migracji;
- Informacje nt. gdyńskich instytucji kultury i jednostek samorządu lokalnego, zawierające m.in. dane kontaktowe, adres oraz profil działalności;
- Informacje nt. funkcjonowania systemu edukacji i jego organizacji w Gdyni, a także wsparcia uczniów z doświadczeniem migracji;
- Informacje nt. legalizacji pobytu i pracy;
- Informacje nt. ochrony zdrowia, możliwości skorzystania z tłumacza, adresy szpitali i przychodni;
- Informacje nt. gdyńskich organizacji pozarządowych, Biura Porad Obywatelskich i miejsc, w których obcokrajowcy mogą skorzystać z porady prawnej czy psychologa;
- Informacje nt. pomocy społecznej;
- Informacje nt. wspierania przedsiębiorczości i możliwości założenia własnej firmy;
- Informacje nt. mieszkalnictwa;
- Informacje nt. decentralizacji i podziału kompetencji władzy w Polsce, lokalnej polityki i włączania mieszkańców we współdecydowanie o mieście, np. o mechanizmie konsultacji społecznych, budżecie obywatelskim, inicjatywie uchwałodawczej, Radach Dzielnic, Radzie Miasta itp.
Kolejnym etapem jest opracowanie tekstu informatora oraz opracowanie graficzne, a także przetłumaczenie tekstu na wybrane w trakcie analizy potrzeb języki (rekomendowane na początek to angielski, rosyjski oraz ukraiński).
Informator mógłby zostać udostępniony w formie .pdf na stronach gdyńskich instytucji i organizacji. Warto również zadbać o to, aby drukowane egzemplarze znalazły się w takich instytucjach jak Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej czy Powiatowy Urząd Pracy. Budżet projektu nie zakłada kosztów druku – jednostki miejskie mogą drukować informatory we własnym zakresie, w zależności od zapotrzebowania.
3. UPOWSZECHNIENIE I PROMOCJA
Wyżej wymienione instytucje mogłyby się zaangażować w promocję informatora. Dobrym pomysłem jest zaangażowanie na tym etapie jego współtwórców – migrantów, którzy wzięli udział w analizie potrzeb i wypracowywaniu rozwiązań. Mogliby być oni ambasadorami przedsięwzięcia, informującymi o nim w swojej lokalnej społeczności. Wsparciem w promocji mógłby być krótki spot w kilku językach udostępniony na portalu Facebook, na Instagramie, YouTube oraz stronach instytucji. Działania promocyjne powinny obejmować grupy zrzeszające cudzoziemców na Facebooku, informacja powinna zostać rozesłana do firm zatrudniających obcokrajowców.
4. UTRZYMANIE I AKTUALIZOWANIE INFORMACJI
Ważną kwestią jest kontynuacja projektu – informacje zawarte w informatorze z pewnością będą się dezaktualizować. Po zrealizowaniu projektu należy wyznaczyć jednostkę miejską, która będzie odpowiedzialna za ich aktualizowanie. W tytule nowych wersji warto stosować zapis daty uaktualnienia.

5. DODATKOWE INFORMACJE
Gdyński informator nie byłby pierwszym, jaki został stworzony z myślą o nowych mieszkańcach. Warto zatem skorzystać z dobrych praktyk innych gmin i zobaczyć jak wyglądają stworzone już opracowania.
Podobne pomysły zostały już zrealizowane:
- we Wrocławiu – broszura „Pakiet startowy. Informator dla rodziców”,
- w Warszawie – „Pakiet powitalny dla uczniów i rodziców”,
- w Lublinie – „Informator dla migrantów i migrantek”,
- w powiecie kartuskim – „Przewodnik 3 kroki do integracji na Pomorzu (powiat kartuski)”.
Dwa z wymienionych informatorów skupiają się na zagadnieniu szkolnictwa – tego, jak wygląda polska szkoła, jakie są zasady szkolnictwa, wzory dokumentów, kontakt z rodzicami i nauczycielami. Informator kartuski zawiera podstawowe informacje dotyczące podejmowania pracy, polskiego prawa oraz różnych aspektów związanych z bezpieczeństwem. Informator lubelski jest najbardziej kompleksowy – zawiera informacje o Lublinie, różnych obszarach życia, polskich regulacjach prawnych itp.

Przybliżone koszty realizacji projektu